ეთიკის კოდექსი

ჟურნალ „გლობალიზაცია და ბიზნესის“

ზოგადი

ჟურნალის „გლობალიზაცია და ბიზნესის“ (G&B) სარედაქციო კოლეგიისთვის მნიშვნელოვანია, რომ გამოქვეყნებული სამეცნიერო სტატიები შეესაბამებოდეს ეთიკის სტანდარტებს.

ყველას, ვინც მონაწილეობს გამოცემის პროცესში (ავტორები, ჟურნალის მთავარი რედაქტორი, რედაქტორები, რეცენზენტები და გამომცემელი) უნდა გაეცნოს და გამოიყენოს მოსალოდნელი და შესაძლო ეთიკური ქცევა.

G&B-ის ეთიკის განაცხადი მხარს უჭერს და ეფუძნება ქცევის კოდექსს, რომელიც ჩამოყალიბებულია გამოცემების ეთიკის კომიტეტის მიერ (COPE).

ნაშრომის გაგზავნა ჟურნალ G&B-ის რედაქციაში ნიშნავს, რომ თითოეულმა ავტორმა წაიკითხა და ეთანხმება წინამდებარე ეთიკის კოდექსს.

 

მთავარი რედაქტორის მოვალეობები

მთავარი რედაქტორი ვალდებულია მიუკერძოებლად და მართებულად განიხილოს გამოსაქვეყნებლად წარმოდგენილი ყველა სამეცნიერო ნაშრომი, განურჩევლად ავტორის/ავტორების რასისა, აღმსარებლობისა, ეროვნებისა, სქესისა, პოლიტიკური შეხედულებებისა და ინსტიტუციური კუთვნილებისა.

მთავარი რედაქტორი და სარედაქციო კოლეგია ვალდებულნი არიან შეინარჩუნონ კონფიდენციალურობა და არ გაუმჟღავნონ ინფორმაცია წარმოდგენილი ხელნაწერის შესახებ არავის, გარდა შესაბამისი ავტორისა, რეცენზენტებისა და სარედაქციო მრჩევლებისა და გამომცემლისა ჟურნალში მიღებული ორმაგი ფარული რეცენზიის წესის შესაბამისად.

სტატიის ავტორებს ეცნობებათ მხოლოდ რეცენზენტის მოხსენებისა და საჭიროების შემთხვევაში მაკორექტირებელი შენიშვნების შესახებ, უშუალოდ რეცენზენტის ვინაობის გამჟღავნების გარეშე.

პუბლიკაციისთვის სამეცნიერო ნაშრომის მიღებისა და უარყოფის პასუხისმგებლობა ეკისრება მხოლოდ მთავარ რედაქტორს. ამ მოვალეობის კეთილსინდისიერად და ზედმიწევნით შესასრულებლად მთავარი რედაქტორი ტრადიციულად მიმართავს ანტიპლაგიატის პროგრამასა და შესაბამისი გამოცდილების მქონე რეცენზენტებს, რათა მიიღოს კონსულტაცია პუბლიკაციისთვის წარმოდგენილი სამეცნიერო ნაშრომის ხარისხისა და სარწმუნოობის შესახებ. თუმცა, ნაშრომი შეიძლება დაწუნებულ იქნეს შეფასების გარეშეც, თუ მთავარი რედაქტორის აზრით, იგი კრებულისთვის შეუფერებელია. სამეცნიერო ნაშრომის დაწუნების საფუძველი შეიძლება გახდეს G&B-ს მიერ შემუშავებულ მოთხოვნებთან შეუსაბამობა, მაგალითად გადაჭარბებული მოცულობა, აკადემიური სტილის დარღვევა, ჟურნალის თემატიკასთან წინააღმდეგობა, არაკორექტული და შეუსაბამო შინაარსი და სხვ.

მთავარი რედაქტორმა უნდა იხელმძღვანელოს G&B-ის სარედაქციო კოლეგიის პოლიტიკის მოთხოვნებით, რათა თავიდან აიცილოს ცილისწამების, საავტორო უფლებების დარღვევისა და პლაგიატის ბრალდებები.

სარედაქციო პასუხისმგებლობა და უფლებამოსილება სამეცნიერო ნაშრომზე, რომლის ავტორიც თავად მთავარი რედაქტორია გადაეცემა სარედაქციო კოლეგიის სხვა წევრს.

მთავარი რედაქტორის მიერ ჟურნალში გამოსაქვეყნებლად წარმოდგენილი ნაშრომის მისსავე მიერ ამა თუ იმ ფორმით განხილვა ითვლება სამსახურებრივი მდგომარეობის ბოროტად სარგებლობად/ინტერესთა კონფლიქტად და ამდენად, მიუღებელია.

რეცენზენტის მოვალეობები

სამეცნიერო ნაშრომის რეცენზენტი ვალდებულია, ობიექტურად და მაღალი სამეცნიერო და ლიტერატურული სტანდარტების დაცვით შეაფასოს ნაშრომის ხარისხი, მასში გადმოცემული ექსპერიმენტული და თეორიული სამუშაო, მისი განმარტება (ინტერპრეტაცია) და აღწერილობა. რეცენზენტი ვალდებულია, პატივი სცეს ავტორის ინტელექტუალურ დამოუკიდებლობას.

შერჩეული რეცენზენტი, რომელიც თვლის, რომ არ აქვს შესაბამისი კვალიფიკაცია ხელნაწერით წარმოდგენილი კვლევის შესაფასებლად, ვალდებულია დაუყოვნებლივ დაუბრუნოს ხელნაწერი რედაქტორს.

რეცენზენტი ვალდებულია, სარეცენზიოდ წარმოდგენილ ხელნაწერს მოეპყრას, როგორც კონფიდენციალურ დოკუმენტს, რომლის ჩვენება და განხილვა დაუშვებელია სხვა პირებთან.

რეცენზენტი ვალდებულია არ განიხილოს ხელნაწერი, რომლის ავტორთან ან თანაავტორთან მას ისეთი პირადი და პროფესიული ურთიერთობა აკავშირებს, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს რეცენზენტის არაობიექტურობა ხელნაწერის შეფასებისას.

რეცენზენტმა უნდა შეავსოს რეცენზიისთვის განკუთვნილი შეფასების ფორმა, ახსნას და დაასაბუთოს საკუთარი მოსაზრებები, რათა რედაქტორისა და ავტორებისთვის გასაგები იყოს, რის საფუძველზე გააკეთა რეცენზენტმა დასკვნები. განცხადებას იმის შესახებ, რომ ესა თუ ის დაკვირვება, დასკვნა თუ არგუმენტი წარსულში უკვე გაკეთებული იყო, თან უნდა ერთვოდეს შესაბამისი ციტირება.

რეცენზენტი ვალდებულია, ოპერატიულად შეასრულოს მასზე დაკისრებული სამუშაო და დროულად წარმოადგინოს ანგარიში. თუ რეცენზენტი ხელნაწერს იღებს ისეთ დროს, რომ მოცემულ გარემოებაში ხელნაწერის ოპერატიულად გადახედვა შეუძლებელია, ვალდებულია ხელნაწერი დაუყოვნებლივ დაუბრუნოს რედაქტორს ან შეატყობინოს რედაქტორს მოსალოდნელი შეფერხების შესახებ და შეთანხმდეს რეცენზიის გადავადებაზე.

 

ავტორის მოვალეობები

ავტორის ძირითადი მოვალეობაა წარმოადგინოს ჩატარებული კვლევის ზუსტი ანგარიში და ობიექტური მიმოხილვა, რომელშიც აღწერილია ჩატარებული კვლევის მნიშვნელობა.

ავტორმა მითითება უნდა გააკეთოს იმ პუბლიკაციებზე, რომლებმაც მნიშვნელოვანწილად განსაზღვრეს მითითებული ნაშრომის შინაარსი და რომლებიც შეიცავს მითითებას წარსულში დამუშავებულ ყველა იმ ნაშრომზე, რომლებიც ეხმარება მკითხველს მოცემული კვლევის უკეთ გაგებაში.

ავტორმა უნდა მიუთითოს მთელი ციტირებული ინფორმაციის წყარო, გარდა საყოველთაოდ ცნობილი/აღიარებული ინფორმაციისა.

დაუშვებელია ისეთი კერძო არხებით მოპოვებული ინფორმაციის გამოყენება და მითითება, მესამე მხარესთან სპეციალური ნებართვის გარეშე, როგორიცაა მაგ. არაოფიციალური საუბრები, მიმოწერა და დისკუსია.

ავტორმა ზოგადად არ უნდა წარადგინოს ხელნაწერი ერთზე მეტ ჟურნალში გამოსაქვეყნებლად, თუ იგი აღწერს არსებითად ერთსა და იმავე კვლევას ან არის ორიგინალური პუბლიკაციის ზუსტი ასლი. ერთი და იგივე ხელნაწერის რამდენიმე ჟურნალში ერთდროულად გაგზავნა არაეთიკურად და მიუღებლად ითვლება.

ნაშრომის თანაავტორები უნდა იყვნენ პირები, რომელთაც მნიშვნელოვანი მეცნიერული წვლილი მიუძღვით მოცემულ ნაშრომში და რომლებიც სხვებთან ერთად პასუხს აგებენ და ანგარიშვალდებულად თვლიან თავს კვლევის შედეგებთან დაკავშირებით.

თანაავტორების მიერ სხვა სახით გაწეული წვლილი მოცემულ ნაშრომთან დაკავშირებით მიეთითება სქოლიოში ან “მადლობის” ნაწილში. კვლევასთან ადმინისტრაციული ხასიათის კავშირი თავისთავად არ გულისხმობს მოცემული პირის თანაავტორობას (თუმცა, განსაკუთრებული ადმინისტრაციული დახმარების შემთხვევაში რეკომენდებულია მადლობის გამოხატვა). გარდაცვლილი პირები, რომლებიც აკმაყოფილებენ თანაავტორად აღიარების კრიტერიუმს, იწერებიან თანაავტორებად, ხოლო ცნობა მათი გარდაცვალების შესახებ (კერძოდ, გარდაცვალების თარიღი) მიეთითება სქოლიოში.

როდესაც ავტორი აღმოაჩენს მნიშვნელოვან შეცდომას ან უზუსტობას თავის უკვე გამოქვეყნებულ ნაშრომში, ვალდებულია დაუყოვნებლივ აცნობოს G&B-ის მთავარ რედაქტორს ან გამომცემელს და ითანამშრომლოს მასთან შესაბამისი შეცდომის (კორექტურის) გამოსაქვეყნებლად.

ავტორები ვალდებულნი არიან მონაწილეობა მიიღონ განხილვის პროცესში, დროულად და თავაზიანად უპასუხონ რეცენზენტების ყველა შენიშვნასა და კომენტარს.

თუ ავტორები თანხმდებიან ცვლილებების შეტანაზე - მათ დროულად უნდა წარადგინონ შესაბამისი ცვლილებები. თუ ავტორები არ ეთანხმებიან რეცენზენტების რეკომენდაციებს ან სხვა შენიშვნებს - მათი პოზიცია დეტალური განმარტებით უნდა იყოს წარმოდგენილი რედაქციის წინაშე.

სხვა დებულებები

ჟურნალში გამოქვეყნებულ ნაშრომში აღმოჩენილი დარღვევის შემთხვევაში ნებისმიერ პირს აქვს უფლება მიმართოს ჟურნალის მთავარ რედაქტორს და მოითხოვოს საკითხის შესწავლა და შესაბამისი რეაგირება. განაცხადი უნდა შეიცავდეს დეტალურ ინფორმაციას დარღვევის შესახებ (ნაშრომის ავტორი, სათაური, დარღვევის ტიპი, დასაბუთება).

იმ შემთხვევაში, თუ დაფიქსირდა სავარაუდო ან დამტკიცებული მეცნიერული გადაცდომა, თაღლითობა ან პლაგიატი, გამომცემელმა უნდა იზრუნოს შესაბამისი ანგარიშის გამოქვეყნებაზე, სადაც მითითებული იქნება დაშვებული შეცდომა და შეცდომის გასწორება, სერიოზულ შემთხვევებში, მოახდინოს შესაბამისი ნომრიდან აღნიშნული სტატიის მთლიანად ამოღება.